Spor Felsefesi ülkemiz için yeni bir konudur. Spor Biliminin ülkemizdeki tarihine göz attığınızda Spor Biliminin ilk anından itibaren Spor Felsefesi konusunun da gündeme getirildiğini görebilirsiniz.
Şimdi, bu alanda bazı soruları yanıtlamaya çalışalım.
1-Spor Felsefesi nedir?
Spor felsefesi spor ile ilgili olan
felsefe çalışmasıdır. Dolayısıyla spor felsefesi iki disiplinli bir
çalışmasıdır. İçinde : hem felsefe, hem de spor bulunmaktadır. Fakat,
çalışma felsefe ağırlıklıdır.
Burada öncelikle felsefenin ne olduğu üzerine aydınlanalım.
Felsefe nedir?
Felsefe en genel belirleme ile bir
bilgi üretme etkinliğidir. Felsefenin ürettiği bilgiler, diğer
bilgilerimizden örneğin günlük yaşama bilgilerinden, bilimsel bilgiden,
teknolojik bilgiden, sanat bilgisinden,dinsel bilgiden ayrıdır. Felsefe
bilgileri varolan şeylerin değişmeyen, hep aynı kalan yanları ile
ilgilidir. Örneğin pekçok varlık vardır. Canlı varlıklar, cansız
varlıklar, manevi varlıkşar, sembolik varlıklar. Bu varlıkların birbiri
ile ilişkileri vardır.Bu varlıklar değişirler.Peki bu varlıkların
hepsinde değişmeyen, hep aynı olan(varlık) nedir? Felsefe bunu sorar.
Bunu yanıtlayabilmek için de tek tek varolanlarla ilgili ortaya konulan
bütün bilgilerden yararlanarak daha yüksek bir bilgi üretir. Bu bilgi
felsefe bilgisidir.Bu bilginin alanı felsefedir.
Ne var ki tek bir felsefe bulunmaz.
“Varlığı değişik bakımlardan ele alan değişik felsefe tavırları,
değişik felsefeler ortaya koyarlar.Ayrıca varolanlarla ilgili
bilgilerimiz geliştikçe felsefe de gelişecektir.Bu iki durum felsefeyi
dinamik bir bilgi alanı haline getirir.
Şimdi, Spor Felsefesi ne bakalım.
Bilindiği gibi değişik spor olayları vardır. Bunlar tek tek her spor dalı ile ilgili karşılaşmalar, olimpiyatlar , dünya şampiyonaları gibi .
Bütün bunlar değişebilmekte,
gelişebilmekte, tekrarlanabilmektedir. Tüm bu değişimler, gelişimler ve
tekrarlar içinde değişmeden kalan şey “spor”dur. İşte bu spor nedir?
Öyleki yeni sporlar ortaya konulabilir. Yeni yarışmalar düzenlenebilir. Fakat spor dediğimiz öz hep aynıdır. Bu öz spor eğitimcisinin alanı dışındadır, spor hekiminin, spor yöneticisinin, spor bilimcisinin ve sporcunun alanı dışındadır. Sporun
ne olduğunu, sporun özünü, sporun hakikatını araştıran bu alan spor
felsefesi alanıdır. Kuşkusuz ki spor felsefesindeki tek soru saporun
özü sorusu değildir. Bu çerçecede pek çok sorun yer alır. Bunlarla
ilgili çalışmalar da spor felsefesinin içine girerler. Fakat, “spor
nedir?” sorusu yani sporun özünü soran soru spor felsefesinin temel
sorusudur.
2-Spor Felsefesi için ne tür çalışmalar gerekir?
Spor Felsefesi için en önemli iki
şeyi yapmak gerekir. Spor ve felsefe. Yalnızca felsefe yapıyorsanız,
yalnızca spor yapıyorsanız spor felsefesi yapamazsınız. Spor yapmak için sporun eğitimi almış olmak gerekir, felsefe
yapmak için de felsefe eğitimi almak gerekir. Yani rastgele spor
yapmaya başlayan bir kişi ile elindeki birkaç felsefe kitabını okumuş
kişi bu işi yapamaz.
Dolayısıyla spor felsefesi yapmak
için herhangibi bir spor dalında yetişmiş olmak ve felsefde eğitimi
almak gerekir. Ne var ki bunlar da yetmez. Spor Felsefesi yapabilmek
için kişinin fizyoloji, anatomi, endokronoloji, nöroloji, psikoloji,
sosyoloji, spor tarihi, ekonomi, estetik, gibi alanlarda bilgi sahibi
olması gereklidir. Bir spor felsefesi çalışması içinde bu alanlardaki bilimsel bilgilere başvurmak zorunluluğu bulunur.
3-Hangi metinler Spor Felsefesi metni değildir?
çoğu zaman içinde değişik filozof
yazılarından alıntılar bulunan metinler spor felsefesi metni sanılır.
Bir yazının içinde felsefe metinleri buluması o yazının felsefe metni
olduğunu göstermez. Bir yazının içinde filozof yazısı bulunmaması da o
yazının felsefe metni olmadığını göstermez. Öyleyse neye bakmak
gerekir? Sorun yazıda bir spor felsefesi sorusu sorulup,
sorulmadığıdır. Eğer bir felsefe sorusu sorulup, felsefe tavrı ile
yanıtlandıysa o bir felsefe metnidir.
çok zaman spor ile ilgili bazı alanlar spor felsefesi olarak algılanır. Bunların en başta geleni ise olimpizmdir.
4-Olimpizm nedir?
Olimpizm spor olayının temel özelliklerinden hareketle , ortaya koyulmuş bir dünya
görüşü ve yaşam anlayışıdır. Olimpizm felsefe gibi dinamik, devinen,
gelişen bir bilgi alanı değilidir. çünkü “sporun özü nedir?” sorusuna
sonsuzca yanıt verielebilir. Bu yanıtların hepsi geçerli olabilir ve
soruya değişik aydınlanmalar sağlayablilir. Oysa olimpizm belirli bir
anlayıştır. Hatta Olimpik Anlaşma (Olympic Charter) ile kuralları ve
ilkeleri belli edilmiştir. Değişken ve gelişken değildir.
Olimpizmden hareketle olimpiyat
oyunları düzenleyebilirsiniz, ama hejhangibi bir spor felsefesinden
hareketle hiçbir spor müsabakası düzenleyemezsiniz.
Spor Felsefesi yaparken, olimpik ilkelerden yararlanılabilinir.
5-Olimpizm ve Olimpiyatların ilişkisi nedir?
Olimpiyat Oyunları Olimpik İlkelere
(Olimpik Anlaşmaa /Olympic Charter ‘da belirlenmiş) göre düzenlenirler.
Olimpiyat Oyunlarının amacı olimpizmin içinde bulunan dostluk,
kardeşlik, mükemmellik, daha iyi ve güzele ulaşmak, her türlü dil, din,
ırk , politik görüş ve benzerlerinin üzerinde yaşayabilmeyi insanlara
anımsatmak ve yaşatmak amacıyla düzenlenir. Bu nedenle olimpizm ,
olimpiyat oyunlarının temel anlayışıdır.
6-Spor Felsefesi dünyada ve Türkiyede ne zaman başlamıştır?
Bir felsefe olarak Spor
Felsefesinin başlayışı 1950li yıllara kadar geri gitmektedir. Avrupada
ilk Spor Felsefesi Sempozyumu 1952 yılında Almanyada
Osnabrückte düzenlenmiştir. Ne var ki Spor Felsefesini hazırlayan
çalışmaları modern çağ için Rönesansa kadar geri götürebiliriz. Bu
çalışmalar 18. yyde üç ülkede İsveç, Almanya ve İngilterede önemli
gelişmeler gösterirler. İkinci Dünya Savaşından sonraki yıllarda
felsefede ciddi bir çalışma alanı oluşturur. Spor Felsefesi bağımsız
bir felsefe disiplini olarak görüldüğü gibi Yaşama Felsefesinin bir
alanı olarak da ele alınmaktadır. Ülkemizdeki başlayışı bu çizgide
olmuştur.
Ülkemizde Spor Felsefesi ilk kez 11-12 Kasım 1990 tarihlerinde İstanbul
Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde düzenlenen “Türk Alman Kültür
diyalogunda Spor Felsefesine yeni yaklaşımlar” isimli sempozyumla
başlamıştır.
Böylece yapılmakta olan Spor
Felsefesi çalışmaları ilk kez Doç.Dr.Atilla Erdemlinin öncülüğünde
derli toplu bir tartışma ortamına girmiş ve kitaplaştırılmıştır.
Günümüzde bazı Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında Spor Felsefesi
dersi lisans düzeyinde verilmektedir.
Anasayfa 
Başvuru Formu 
