Çanakkale
Savaşı'nda Anafartalar Grup Komutanı olarak görev yapan Albay Mustafa
Kemal'in, 8 Eylül 1915 tarihinde, Seddülbahir Cephesi'nde çarpışan
5'inci Kolordu Komutanı Fevzi Paşa'ya (Çakmak) kardeşinin şahadet
haberini vermek için yazdığı duygu yüklü mektup, kahraman
Mehmetçik'teki yüksek ruhu gözler önüne serdi.
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü
Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Burhan Sayılır, Çanakkale Savaşları’nda
şehit olan subaylarla ilgili yaptığı araştırmalar kapsamında
Anafartalar Kahramanı Mustafa Kemal’in, 8 Eylül 1915 tarihinde
taziyelerini bildirmek için Fevzi Paşa’ya yazdığı bir mektuba ulaştı.
Yrd. Doç. Dr. Sayılır, çok özel olan bu mektubun Mustafa Kemal'in
kadirşinaslığını bir kere daha ortaya koyduğunu söyledi. Yrd. Doç. Dr.
Sayılır, Mustafa Kemal'in 20 kilometre mesafedeki Fevzi Paşa'ya
üsteğmen olan kardeşi Mehmet Nazif'in Conkbayırı Muharebesi'nde şehit
olduğunu, mektubunda “Büyük fedakarlıkların gerektirdiği bazı acılara
tahammül etmenin zorunlu olduğu sizce de malumdur. Bu zorunluluğun
doğurduğu ve sizi üzüntüye sevk edeceği tabii olan kardeşinizin şahadet
haberi, bendenizi de gerçekten müteessir etmiştir” sözleriyle
bildirdiğini aktardı. Sayılır, buradan Mustafa Kemal ile Fevzi Paşa
arasındaki dostluk bağının ne kadar güçlü olduğunu anlamanın mümkün
olduğunu kaydetti.
MEKTUPTAKİ MESAJ
Yrd. Doç. Dr. Burhan Sayılır, Mustafa Kemal’in, taziye mektubunda
Gelibolu Cehpesi'nde çarpışan asker ve subaylara olan inancını da
“Mukaddes vatanımızı çiğnemeye çalışan hain düşmana, ancak ölümü hiçe
sayan arkadaşlarımızın sayesinde iyi dersler verilmektedir. Vatanı
kurtarmak için temiz kanlarını büyük bir coşkuyla akıtan arkadaşlarımın
gayretleri ile düşmanın şimdi ve gelecekteki her çeşit girişimine engel
olunacağı hakkındaki inancım tamdır” sözleriyle ortaya koyduğunu ifade
etti. Bu sözlerin Mehmetçik’in Çanakkale’de sergilediği üstün ruhu
anlattığını dile getiren Yrd. Doç. Dr. Sayılır, “Bir komutanın
askerlerine ve subaylarına olan güveni bu şekilde olduğu sürece zaferin
kaçınılmaz olacağı aşikardır. Zaten öyle de olmuştur ve Çanakkale
Savaşları Mustafa Kemal’in de belirttiği gibi bu yüksek ruh sayesinde
kazanılmıştır” dedi.
MEHMET NAZİF KİMDİR?
Mustafa Kemal’in, ağabeyi Fevzi Paşa’ya şehadet haberini verdiği
Üsteğmen Mehmet Nazif, 1902’de girdiği Harp Okulu’ndan 1905’te teğmen
olarak mezun oldu. 1908’de ise Üsteğmenliğe terfi etti. Çanakkale’nin
Bayramiç İlçesindeki Askerlik Şubesi 2'inci Bölüğü'nde görevli iken
3'üncü Kolordu Komutanlığı'nın isteğiyle 14 Nisan 1914’de 64'üncü
Alay'a tayin edildi. 8 Ağustos 1915'de 64'üncü Alay 2'nci Tabur 1'inci
Bölük Komutanı olarak görev yaptığı Conkbayırı’nda düşmanı buradan
atmak için yapılan süngü taarruzu sırasında şehit oldu. Şehit olduğu
yere ise kendi adına bir anıt dikildi. Mehmet Nazif, evli ve 2 çocuk
babasıydı. Eşinin adı Emine, kızının adı Fatma Müfide, oğlunun adı ise
Ali Adnan idi.
KARDEŞLERİ ŞEHİT OLDU
Fevzi Paşa'nın üç erkek kardeşi vardı. Kardeşlerinden Muhtar Bey Balkan
Savaşı'nda 1912’de üsteğmen rütbesindeyken Manastır'da şehit oldu.
Diğer kardeşi Sami Bey daha askeri Rüştüye’de öğrenci iken, 17 yaşında
hayatını kaybetti. Mehmet Nazif ise 8 Ağustos 1915’de Conkbayırı
muharebesinde bölüğünü süngü hücumuna kaldırdığı sırada şehit oldu.
Fevzi Paşa ailenin hayatta kalan son erkek evladıydı.
İşte mektup
Anafartalar Grubu
08 Eylül 1915
Huzur-ı Alilerine,
Muhterem Kardeşim Paşa Hazretleri, 05 Eylül 1915 tarihli mektubunuzu
dün aldım. Hakk-ı acizanemde izhar buyurulan iltifat ve teveccühatınıza
arz-ı teşekkür ederim.
Vatan-ı mukaddesimizi çiğnemeye çalışan hain düşmana ancak Ali-himmet
arkadaşlarımızın istihkar-i mevt eylemeleri sayesinde iyi dersler
verilmekledir.
Vatanı tahlis için han-ı hamiyetlerini büyük bir şevk ile asar eden
arkadaşlarımın gayretleriyle düşmanın her nevi teşebbüsat-ı
müstakbelesine de mani olunacağı hakkındaki itminanım ber-kemaldir.
Ancak, bu derecedeki asar-ı fedakaranin istilzam eylediği bazı acılara
tahammülün zaruri olduğu zat-ı alilerince de musaddaktır. Bu zaruretin
ilcaatıyla sizi daçar-ı me’yüsiyet edeceği tabii bulunan biraderinizin
haber-i şehadeti bendenizi cidden müteessir ve giryan eylemiştir.
Şehid-i mağfur biraderiniz 08 Ağustos 1915’te millet ve memleketin
hayat ve memat noktası olan Conkbayırı’nda düşmana atılan sufafun
ilerisinde idi.
Teessüratınıza bütün safvet ve samimiyet-i kalbiyemle iştirak eder ve
Cenab-ı Hakkın zat-ı alilerine, aile-i kederdidenize sabr-ı cemal
buyurmasını tazarru ile arz-ı meveddet ve arz muhaleset ederim efendim.
Anafartalar Grubu Kumandanı Mustafa Kemal
Anasayfa 
Başvuru Formu